‘Mutlu sonlu’ soruların Guinness rekorlu akıl hocası

Her şey, o henüz 12 yaşlarındayken, bir soruyla başladı; “Her şeye lazım; bu nedir? Evet, oksijene de lazım. Hayır, enerji değil, enerjiye de lazım…*” Çelimsiz yapısı nedeniyle yöneldiği mantık oyunları en büyük keyiflerinden biriydi… Bu tutkusunu yaklaşık 43 yıl 30 gün önce Bilim Teknik Dergisi’nde daha geniş kitlelerle paylaşmaya başladı. Geçen ay ‘Dünyanın en uzun süre zekâ soruları hazırlayan köşe yazarı’ olarak ‘Guinness Dünya Rekortmeni’ unvanını elde etti! Türkiye Zekâ Vakfı Başkanı Emrehan Halıcı ile buluştuk. Hem renkli hayat hikayesini dinledik hem zekâmızı geliştirecek öneriler aldık. Halıcı diyor ki, “Çözümü zor görülen ama cevabı verildiğinde gülümseten soruları sevdim; mutlu sonlu sorular!”* NOT: Sorunun cevabı yazıda…

Röportajın tamamı için tıklayın: hurriyet.com.tr

Röportajın PDF hali için tıklayın!

Halıcı Bilgi İşlem A.Ş. Yönetim Kurulu ve Türkiye Zeka Vakfı Başkanı Emrehan Halıcı, 43 yıl 6 gün ile “Dünyanın En Uzun Süre Zekâ Soruları Hazırlayan Köşe Yazarı” olarak “Guinness Dünya Rekortmeni” unvanına sahip oldu.

Halıcı, 1978 yılından beri Bilim Teknik Dergisi’nde Zekâ Oyunları köşesini, 2003 yılından beri de Hürriyet Gazetesi’nde günlük Akıl Oyunları köşesini hazırlıyor.

Halıcı ayrıca 27 yıldır Türkiye Zekâ Oyunları Yarışması’nın ve 17 yıldır uluslararası PuzzleUp yarışmalarının tüm sorularını hazırlıyor. Halıcı’nın üniversite yıllarından başlayıp bugüne kadar uzanan sürede zekâ, matematik ve satranç soruları hazırladığı yayın organları arasında IBM Dergisi, Bilim ve Sanat, NTV Bilim, Hürriyet Bilim, TSF Satranç Dergisi, Oyun Dergisi, Sabah Gazetesi, Milliyet Gazetesi ve Posta Gazetesi de yer alıyor.

Emrehan Halıcı’ya Guinness Dünya Rekoru Sertifikası 28 Aralık 2021 Perşembe günü Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde yapılan TÜBİTAK Bilim Ödülleri Töreninde Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından verildi.

EMREHAN HALICI

Konya’da doğan Emrehan Halıcı, Konya Maarif Koleji mezunudur. Lisans ve Lisansüstü eğitimini Orta Doğu Teknik Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü’nde tamamlamış ve aynı üniversitede bir süre asistanlık yaptıktan sonra kendi şirketini kurmuştur.

Yurt içinde ve yurt dışında bilgisayar ve yazılım alanlarında birçok proje gerçekleştiren Emrehan Halıcı, ilk Türk bilgisayarının üretiminde yazılım sorumlusu olarak görev almıştır. Üniversite-sanayi iş birliği için yoğun çabalar harcayan Halıcı, ODTÜ Teknokent’in kurulmasında etkin rol almış ve Türkiye’nin ilk teknoparkının yatırımcısı olmuştur.

Yazılım Sanayicileri Derneği Başkanlığı ve Türkiye Bilişim Vakfı Başkan Yardımcılığı görevlerinde bulunan Halıcı, Türkiye Bilişim Şuralarının düzenleme kurulu başkanlığını üstlenmiştir.

Müziğe özel ilgi duyan ve davul çalan Halıcı, bilgisayar destekli müzik teknolojisinin yurdumuzda tanınıp yaygınlaşmasına öncülük eden isimlerdendir.

Bilgi ve zekâya dayalı etkinliklere yoğun ilgi gösteren Halıcı, Türkiye Satranç Federasyonu Başkanlığı ve Dünya Satranç Federasyonu Asbaşkanlığı görevlerinde bulunmuştur.

1978 yılından beri TÜBİTAK Bilim ve Teknik dergisinde “Zekâ Oyunları” köşesini hazırlayan ve TÜBİTAK tarafından yayınlanan Zekâ Oyunları 1,2,3 ve Beyin Sporları 1,2,3 kitapları olan Halıcı’nın yerli ve yabancı pek çok yayın organında yayınlanmış 20,000’in üzerinde sorusu bulunmaktadır.

21, 23 ve 24. dönem milletvekilliği yapan Emrehan Halıcı, Türkiye Zeka Vakfı’nın Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı’dır.

Zihin haritası tüm bilişsel işlevlere, özellikle bellek, öğrenme, yaratıcılık ve analizlere uygulanabilen görsel bir düşünme aracıdır.

Zihin haritalama, görüntü, renk ve görsel-mekansal düzenlemenin farklı bir kombinasyonunu içeren bir süreçtir. Bu teknik, daha fazla fikir edinmek için beyindeki ilişkileri tetikleyen anahtar kelimeler kullanarak düşüncelerinizi belirleyen bir düşünme aracıdır.

Zihin haritaları elle veya iMindMap gibi bir yazılım kullanılarak çizilebilir. Bir zihin haritası oluştururken, haritanın merkezi görüntüsü, dalları, renkleri, anahtar kelimeleri ve görüntüleri de dahil olmak üzere göz önünde bulundurulması gereken birkaç unsur vardır. Şimdi bunlara bir bakalım…

Kaynak

Ahtapotlar ve mürekkep balığı, kalamar gibi akrabaları; bilişsel karmaşıklıkları ve hareketlerinin çeşitliliği bakımından diğer omurgasızlardan ayrılırlar. Ahtapotları, insanlara ve diğer omurgalılara olan evrimsel uzaklıklarına rağmen bazı aletleri kullanabilir, karmaşık bulmacaları çözebilir, insanları tanıyabilir ve oyun oynarken nesneleri keşfedebilir. Bütün bunları ve daha fazlasını yapabilmelerini ise benzersiz sinir sistemlerine borçlular.

Seattle’da ki Washington Üniversitesi’nde davranışssal sinirbilim ve astrobiyoloji üzerine yüksek lisans yapan Dominic Sivitilli, ahtapotların beyinleri ve kolları arasındaki bilgi akışını temsil eden yeni bir model geliştirdi. Bu model, ahtapot sinirbilim ve davranışları üzerinde daha önce yapılmış çalışmalara ve laboratuvarda yani toplanmış bilgilere dayanıyordu.

Diğer omurgalılar merkezi bir sinir sitemine sahipken; ahtapotların sinir sitemleri, dağınık sinir kümelerinden oluşan ve vücut içinde bir ağ şeklinde yayılmış bir hale evrilmiştir. Bu sayede vücutlarının her bölgesinde sinir kümeleri bulunabilir. Ahtapotların toplamda 500 milyon sinir hücresi vardır ve bu hücrelerin 350 milyonu kollarında bulunur.

Ahtapotların kolları beynin komutları olmadan bağımsız bir şekilde dokunabilir, tadabilir ve hareket edebilir. Hatta vücuttan ayrılan bir kol uzanma ve tutma gibi hareketleri yapmaya devam edebilir.

Ahtapotların kollarındaki bu sinirler ve yetkinlik, beyinlerinin oldukça fazla miktardaki hesaplama kapasitesinin bir kısmının kollara iletilmesini sağlıyor ve kollar da önemli birer hesaplama bölümü haline geliyor. Bunun sayesinde ahtapotların her kolu duyusal birer motor entegrasyon merkezi haline geliyor. Bütün bu süreç, ahtapotların büyük miktarlardaki bilgileri paralel olarak işlemelerine yardım ediyor.

Çok fazla bilgiyi aynı anda kullanabilmeleri sayesinde ahtapotlar dışarıdan gelen bilgileri daha çabuk algılayıp tepki verebiliyor ve hareketlerini çok daha hızlı kontrol edip hareket edebiliyorlar. Ahtapotların kollarındaki parmak uçları dışarıdan gelen duyusal bilgileri anlayabilir, işleyebilir ve bir hareketi başlatmak için beyinden komut almadan diğer kolları koordine edebilir. Başka bir değişle, beyin kolların nerede olduğunu ve ne yaptığını tam olarak bilmeden kollar birbirinin konumunu anlayabilir ve uyumlu şekilde hareket edebilirler.

Ahtapotların kolları basit hareketleri beyinden komuta almadan yapsa da avlanma gibi daha karışık ve beyinden komut almayı gerektiren eylemlerin nasıl gerçekleştiği de ayrıca merak konusu. Araştırmayı gerçekleştiren öğrenci Sivitilli, ahtapotların; dünyada bulabileceğimiz en ilginç zihin yapılarından birine sahip olabileceğini söylüyor. Ahtapot zihnini incelemek ve anlamak bize dünyanın ötesindeki zihin yaşamına ulaşmada da yardım edebilir.

Farklı zihin yapıları çok farklı şekillerde evrilerek değişebilir. Eğer ahtapotlar gibi dünyadaki farklı canlıların incelersek, zihnin alabileceği formların çeşitliliği hakkında daha geniş bir bakış açısı kazanabiliriz.

Kaynak